Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkelerine göre iki şekilde envanter yöntemi kullanabiliyoruz. Bunlar "Sürekli Envanter Yöntemi" ve "Aralıklı Envanter Yöntemi" şeklindedir.
Sürekli Envanter Yönteminde, satılan her mamul ya da ticari mal, satış işlemi gerçekleştikten sonra anında ilgili maliyet kaydı atılarak muhasebeleştirilir.
Aralıklı Envanter Yönteminde ise ilgili satışlara bağlı olarak dönem sonunda maliyet kaydı atılarak muhasebeleştirlir.
Envanter değerleme yöntemlerinin derinine indiğimizde aslında Sürekli Envanter Yönteminin daha sağlıklı sonuçlar verdiğini söyleyebiliriz. Zira satış gerçekleştikten sonra gerçekleşen maliyet kayıtları hem daha güncel hem de pratik olarak daha kolaydır.
Aralıklı envanter yönteminde ise doğru maliyete ulaşmak için mutlak suretle dönem sonunda esaslı bir stok sayımı yapmak gerekmektedir. Elbette kontrol amaçlı aynı sayım işlemi Sürekli envanter yönteminde de uygulanabilir.
Belki de birçok kişi için saçma gelebilecek olan bir soru aklıma takıldı. "Neden iki farklı envanter değerleme yöntemi bulunuyor? Neden sadece tekdüze bir envanter yöntemi kullanmıyoruz?" sorusu aklıma zaman zaman gelmiştir.
Aslında burada basit ama bir o kadar önemli bir nokta bulunuyor. Bildiğiniz üzere sadece envanter yöntemleri direkt olarak stok değerleme yöntemleriyle ilişki içerisindedir. Kullanmış olduğumuz envanter yöntemine göre stok değerleme yöntemimizin de değişmesi gerekmektedir.
Birçok stok değerleme yöntemi bulunsa da envanter farkının maliyetlere olan etkisini görebileceğimiz en net yöntem Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemidir.
Ağırlıklı ortalama maliyet yöntemi kendi içerisinde ikiye ayrılır. Bunlar Tartılı Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi ve Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yöntemi şeklindedir.
Tartılı Ağırlıklı Ortalama Maliyet yönteminde satın alınan hammadde ve malzemeler için katlanılan toplam maliyet, satın alınan toplam miktara bölünerek bir ortalama maliyet hesaplanır.
Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyet Yönteminde ise stoklara her yeni hammadde ve malzeme girişinden sonra yeni bir ağırlıklı ortalama maliyet hesaplanır. Üretime gönderilen ve stoklarda kalan hammadde ve malzemeler için de en son hesaplanan ortalama maliyet kullanılır.
Bu da demek oluyor ki Sürekli Envanter Yöntemi kullanan bir işletme için Hareketli Ağırlıklı Ortalama Maliyeti Yöntemi stokların değerlenmesi ve maliyet açısından daha doğru sonuçlar verecektir.
Öte yandan Aralıklı Envanter Yöntemi kullanan bir işletme için Tartılı Ağırlıklı Ortalama Maliyet sistemi daha doğru olacaktır.
Envanter yöntemi deyip belki de geçtiğimiz bu durum direkt olarak maliyetlerin farklı bakiye vermesine sebep oluyor. Belki bu konuyla ilgili bir gün video hazırlayabilirim. İşin içine hesaplama girdiğinde aradaki farkı görüp şaşıracağımıza eminim.
Selamlar, sevgiler.
Kaynak:
Stok Değerleme Yöntemlerinin Tanımı: https://www.ankara.edu.tr/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder